Delta Varyant Nedir? Aşılar Etkili mi?

Bu senenin başında Hindistan’da ortaya çıkan ve Delta varyantı adını alan yeni mutant SARS-CoV-2 virüsü, salgını kontrole almış olan ülkeler de dahil olmak üzere tüm dünyada ve ülkemizde yayılıyor. Sevindirici nokta ise, DSÖ’nin kaygılandıran varyant (VOC) olarak sınıfladığı bu yeni virüse karşı aşıların bir kısmının hala etkili olduğu görülüyor.

Yakın zaman kadar en kolay yayıldığı görülen İngiliz virüsü, Alfa varyantından %50 daha kolay bulaştığı anlaşılıyor. Bulaşıcılığı o kadar üst düzeyde ki, Avustralya’da bir alışveriş merkezinde birbirlerinin yanından geçen iki kişide bulaşma olabildiği görülmüş. 

Daha kolay bulaşsa da, daha şiddetli hastalık yapıp yapmadığı bilinmiyor. İskoçya’da yapılan bir araştırma  hastaneye yatış oranlarında %85 oranında artış olduğunu göstermiş. Bilim adamlarının üstünde anlaştığı konu, özellikle aşılanmamış insanlarda hızlı yayılan bir virüs daha çok hastaneye yatışa ve daha çok ölüme sebep olabileceği. Nüfusun yarısının aşılanmış olduğu İngiltere’de yeni hastalıkların %90’ı bu virüsle olurken, vaka sayılarında da 6 kat artış görülüyor. ABD’de de yeni enfeksiyonların yarısından çoğunun bununla olduğu görülüyor. ABD’de özellikle aşılamanın düşük olduğu bölgelerde artış çok daha belirgin. Aynı şekilde henüz nüfusun %5’inden azının aşılandığı Afrika’da da, son hafta vaka ve ölüm sayılarında %40’ın üzerinde artış görüldü. Ülkemizde de görüldüğü bildirilen Delta varyantı ile ilgili vaka ve ölüm sayılarına dair henüz yeterli bilgimiz yok.

Aşılar, özellikle mRNA bazı aşılar Delta varyantına karşı hala etkili görünüyor. Mayıs’ta yayınlanan İngiliz halk Sağlığı çalışmasına göre,  BioNTech aşısının etkinliği alfa varyantına karşı %93 ise Delta varyantında %88, Oxford/AstraZeneca aşısının ise %66 iken %59 olarak görülüyor. Yine aynı çalışmanın henüz yayınlanmamış araştırmasının ön sonuçlarına göre de bu aşıların hastaneye yatışa karşı etkileri de alfa varyantı ile hemen hemen aynı seviyede bulunmuş.  İki doz aşı sonrası Delta varyantından hastaneye yatışta BioNTech ile %96, Oxford/AstraZeneca ile %92 azalma görülmüş. Tek aşı dozu ile hastalığa karşı korunma ise %50’den %33’e düşmüş. Kanada’da yapılan çok yeni bir araştırmada ise etkinlik %88 olarak ölçülmüş. Aşılama kampanyasını sadece BioNTech aşısıyla başarıyla gerçekleştiren İsrail Sağlık Bakanlığı’nın raporuna göre ise  Delta varyantına karşı aşının genel koruyuculuğu azalmakla beraber %64 oranında devam ediyor. Hastaneye yatış, ölüm gibi ciddi sorunları azaltmakta ise aşı hala %93-95 seviyesinde başarılı. Aynı rapora göre aşılamanın yoğun olduğu bölgelerle olmadığı bölgeler arasında hastalık derecesi farkı bir hayli belirgin.

Ülkemizde de yoğun kullanılan inaktif virüs aşıları (Sinovac ve Sinopharm) ile ilgili düşünce ise bu aşıların daha az etkili olduğu yönündedir. Dünyada yaygın kullanılan bu aşıların kullanıldığı ülkelerde artan hastalık sayıları bu düşünceleri destekliyor.  Çok yeni Şili’den gelen bir rapor aşının etkinliği açısından çok güzel rakamlar veriyor. Her ne kadar burada varyant konusu belirtilmemiş olsa da, %66-90 arası aşı etkinliği büyük popülasyonda gösterilmesi ümit vericidir.

Dr. Genco Yücel Ne Diyor?

Delta varyantı dünyada yoğunluk kazanırken, kaygılar artarken yeni verilerle konuyu biraz daha iyi anlamaya başlıyoruz. Bu varyant çok daha kolay yayılıyor. Tahminen daha fazla ve daha kötü hastalığa sebep oluyor. Ancak aşılama ile bu yayılma ve artışı durdurmak mümkün.

Hemen tüm aşıların azalsa da COVİD’e karşı etkileri hala yüksek düzeyde. O yüzden aşılamaya devam ederek bu daha kuvvetli virüsü yeneceğiz.

Ülkeler ve hükümetler de, azaltmaya başladıkları tedbirleri gözden geçireceklerdir.

Bu uğurda özellikle 12 yaş üstü çocuklara aşının yaygınlaşması, okulların da açılacağını düşününce kesinlikle gerekecektir. Maske kullanımında aşılıların veya aşısızların olduğu ortama göre ayarlamalar yapılacaktır. Açılan konser, sinema salonlarına girişte aşılı olma özelliği gerekliliği aranabilecektir.