Dünyada Sigara Kullanımı.

Son 30 yılda 200 milyondan fazla insan sigara kullanımına bağlı hastalıklardan öldü. Sigara kullanımının dünya ekonomisine yıllık maliyeti 1 trilyon ABD dolarından fazladır. Günümüzde yaklaşık 1 milyar insan sigara içiyor. Bu rakamın önümüzdeki yıllarda artması, dolayısıyla dünya ekonomisine ve dünya nüfusunun sağlığına etkilerinin de yükselmesini bekliyoruz.

DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) 204 ülkedeki istatistik ve bilgilerden faydalanarak, 1990-2019 yılları arasındaki verileri GBD ( ‘’Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Study’’-Global Hastalıklar, Sakatlıklar ve Risk Faktörleri ) Çalışması adı altında bildirdi. Farklı ulusal verileri temsil eden 3625 değerlendirme, anket çalışmasından yola çıkarak sigara içiminin dünyaya etkilerini araştırdı.

Buna göre 2019 yılında dünyada 1.14 milyar sigara içicisinin, yaklaşık 7.5 trilyon sigara eşiti tütün kullandığı bildirildi. Dünya nüfus artışı ile toplam sayı artmakla beraber, sigara kullanım oranı 1990’a göre azalıyor. 2019 yılında bu oran 15 yaş üzeri erkeklerde %27.5, kadınlarda ise %37.7 olarak ölçülmüş. 2019’da sigara kullanımının 7.69 milyon ölüme sebep olduğu bulunmuş. Erkeklerde ölümün, %20 ile en önde gelen sebebi yine sigara kullanımı imiş. Sigara içicileri arasında yaklaşık 7.7 milyon ölümün, yine yaklaşık 6.7 milyonu aktif sigara içicilerinde görülmüş.

Dünyada sigara kullanımının erkeklerde en yüksek olduğu ülkeler Asya’da, kadınlarda en yüksek olduğu yer ise Avrupa olarak bulunmuş. Dünyada sigara kullanımının en yüksek olduğu 10 ülke, Çin, Hindistan, Endonezya, ABD, Rusya, Bengladeş, Japonya, Türkiye, Vietnam ve Filipinler dünyada toplam sigara içenlerin 3’te 2’sini oluşturuyorlar. Bunların da yarısı 340 milyon ile Çin’de yaşıyor. Türkiye’de 2019’da kadınlarda sigara kullanım oranı %18, erkeklerde ise %43 ölçülmüş. Ülkemizde 1990’dan itibaren kadınlarda sigara kullanımında azalma yok, hatta artma olduğu görülürken, erkeklerde oran ortalama %20 azalmıştır.

Dünyada sigara kullanımı 1990’dan beri kadınlarda %38, erkeklerde ise %27.5 azaldığı tesbit edilmiş. Yazarlara göre sigaraya karşı çalışmalar arttırılmazsa, nüfus artışı ile sigaranın topluma etkisi her yönden daha kötüye gidecektir. Yazıda ülkelerin özellikle genç nüfusu koruyacak önlemlere yoğunlaşmaları öneriliyor.

Dünyadaki ilk uluslararası sağlık anlaşması, ‘’WHO Framework Convention on Tobacco Control (FCTC),’’ ‘nın 2005’te imzalandığı ve bu anlaşmaya imza atan ülkelerden sadece ikisinin, Brezilya ve Türkiye’nin bu kuralları uyguladığını da belirtmişler. Anlaşmaya göre ülkeler, vergi artışı gibi fiyat artışları, dumansız alan kanunları, paketlerde resmi uyarılar ve tütün reklamlarının yasaklanması gibi önlemleri içeriyor.WHO FCTC anlaşması sonrası sigara kullanımında ülkelerde düşmeler belirginleşmiş. En ciddi düşme %75-72 ile Brezilya’da görülmüş. Brezilya’yı Norveç %53.5, Senegal’de %50, ile izlemiş. Vergilendirilerek sigara fiyat artışı düşük gelir düzey grubu ülkelerde daha kısıtlı kalmış. Gelişmiş ülkelerde %70’lere varan oranda artış, düşük gelirli ülkelerde %30 civarında olabilmiş.

Hastalık riski içilen günlük sigara miktarı ile artmakla beraber, çok az içenlerde bile içmeyenlere göre belirgin risk görülmüş. 2019’da sigaraya bağlı en önemli ölüm nedeni kalp ve damar hastalığı (yılda 1.68 milyon) olarak bulunmuş. Bunu kronik akciğer hastalığı,(1.6 milyon) ve solunum yolu kanserleri (1.3 milyon) ardından 1 milyonun biraz altında bir oranla inme, felç geliyormuş.Dünya genelinde sigaraya bağlı ölümlerin daha çok düşük orta gelir düzeyindeki ülkelerde görüldüğü de eklenmiş.

Araştırmanın önemli eksiği, sadece içilen tütün ürünlerine bakılmış olmasıdır. Dumansız tütün ürünleri, elektronik sigaralar veya nargile gibi ısıtılan tütün ürünleri dahil edilmemiştir. Ayrıca ikinci el sigara içiminin de etkileri analizde yer almamıştır.

Dr. Genco Yücel Ne Diyor?

Sigaranın çok önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu biliyoruz. Azı bile ölüm oranını arttırıyor. ABD’de yapılan araştırma, sigara içenlerin ölümünün 3te 2 oranında bu yüzden olacağı bildiriliyor. Araştırmanın içilen tütün ürünlerinden olduğunu vurgulamalıyım. Elektronik sigara ve diğer farklı ürünlerle ilgili risklerin de  olduğunu biliyoruz. Ama bunu global düzeyde henüz ölçemiyoruz.

Lütfen sigara içiyorsanız, hangi tipi olursa olsun, bırakın, sağlığınızı koruyun. Erken yaşta ölümden korunun.