Restoranların Açılması ile COVİD Sayıları Artacaktır.

Ülkemizde ve dünyada aşı kampanyalarının hızlanması ve alınan kısıtlayıcı önlemlerin etkisi ile azalan COVİD-19 vaka sayıları sonrası önlemlerin gevşetildiği bir sürece giriyoruz. Okullarda yüz yüze eğitim başlıyor, restoranlar açılıyor, sokağa çıkma kısıtlamaları gevşetiliyor. Bazı ülkelerde maske kullanımına karşı artan toplumsal tepkilerle birlikte, maske takma zorunlulukları da ortadan kaldırılıyor. Ekonomik, toplumsal psikolojik ve sosyolojik kaygılarla alınan bu kararlar kimi kesimler tarafından da sorgulanıyor.

ABD yetkili kurumu CDC (CentersforDisease Control andPrevention ) tarafından maske kullanımının ve lokantaların açılmasının hastalık ve hastalıktan etkilenme, ölüm oranları ile ilgili raporu çok yeni yayınlandı. Sıkça tartışılan bu önemli konularda yol gösterebilecek bu raporda özetle maske kullanımının zorunlu tutulması sonrası 20. Günden itibaren COVİD-19 vakaları azalmaya başlıyor. Restoranların mekanlarında servis vermeye başlamalarından sonraki 40. Günden itibaren hastalık sayıları artarken, 60. Günden itibaren de ölüm sayılarında artış görülüyor.

ABD’de 39 eyalette ve başkent Washington DC’de Nisan 2020’den itibaren maske kullanımı zorunlu hale getirildi. Mart-Nisan 2020’de de yüz yüze yemek yenen lokantalar kapatıldı. Haziran 2020’de ise lokantaların açılmasına izin verildi. Maske kullanımı ve restoranların açılmasının etkilerini araştırmak için 1 Mart ile 31 Aralık 2020 arasında, ABD il/ilçe düzeyinde hastalık ve hastalığa bağlı ölüm rakamları incelendi. Karar tarihleri ile rakamların ilişkilerine bakıldı.

İnceleme yapılırken, kararların alınması öncesi 1-20 gün referans noktası olarak kaydedilmiş. Karar öncesi 60-41. gün ve 40-21. gün rakamları ile karar sonrası 1-20. gün, 21-40, 41-60, 61-80 ve 81-100. Gün sonuçlarına bakılmış.

Maske zorunluluğu sonrası 20. günden itibaren ölüm rakamları %1-2 arasında düşmüş. Restoranlar açıldıktan sonra 40. günden itibaren hastalık sayıları %1 civarı artmaya başlamış. Ölüm oranları ise 60. günden sonra %2-3 arttığı görülmüş.

Dr. Genco Yücel ne diyor ? 

Yaygın maske kullanımı ve hayati olmayan kapalı mekanlara girişleri kısıtlamanın COVİD-19 yayılmasını engellemede etkili olduğunu biliyoruz. Bu araştırma da, ABD’de il/ilçe bazında bu bilgimizi teyit ediyor. Araştırmayı net olarak anlamak için çalışmanın çok etkileyici olan grafiğine, ( yazının resmi ) bakmak ve oradaki eğrileri incelemek yeterli.

Araştırmada maske kullanımının, ev dışına çıkılır çıkılmaz her yerde takılmaya, dış mekanlarda da zorunlu kılınıp kılınmadığı, ya da, sadece dükkan, market gibi iç mekanları mı içerdiği net değildir. Restoranlar açılırken de, bunların iç, dış mekan ayırımı yapılıp yapılmadığıdır. Özellikle Haziran’dan itibaren açılmaların kısmen de olsa dış mekanları da içermesi gerekir.

Restoranlara gidecekseniz, hastalanmamak için en azından dış mekan imkanı olan restoranları tercih edin. Dış mekanlarda bulaşma olasılığının çok zayıf olduğunu biliyoruz. Kalabalık gruplar halinde, özellikle fazla tanımadığınız insanlarla restoran gidecekseniz, süreyi kısa tutun. Bunu kesinlikle tavsiye etmem, ama, iç mekanda oturacaksanız, lokantanın masa araları mesafesine, çalışanların maske kullanımına dikkat ettiğinden emin olun.

Motivasyonu, nedeni ne olursa olsun, ülkemizde restoranların açılmasıyla, hastalık ve hastalıktan ölümlerin 1-2 ay içinde maalesef artmasını bekliyorum. Önlemlerimizi almaya devam edelim. Aşılanma için sıramız geldiğinde yaptıralım. Eski hayatımızı geri kazanmak için başka şansımız olmayacak.