Çinli yetkililerin ülkelerinde imal edilen ve dünyada kullanılan aşıların etkinliği hakkında nispeten kötümser açıklamaları bu hafta ülke basınımıza da yansıdı. Aynı zamanda, CoronaVac hakkında ilk yazılı geniş araştırma sonuçları yayınlanma aşamasına geldi.
Daha önceden Sinovac şirketinin kendi sitesinde yayınladığı ve bilimsel bir dergide yayınlanmayan verilerde hafif hastalığa karşı %50, daha ciddi hastalığa karşı %84 koruma sağladığı bildirildi.Firmanın ürettiği zayıflaştırılmış inaktif virüs aşısı CoronaVac ile ilgili, bilimsel bir dergide yayınlanacak yazılı sonuçlar ise Brezilya’dan geldi.
Brezilya’da 53.000 civarı aşılanan ve yaklaşık 47.000’i en az bir doz CoronaVac aşısı olan sağlık çalışanlarından 19 Ocak ve 25 Mart 2021 arası PCR testi yapılan 2800 kadarı çalışmaya dahil edildi. Bunların 776 kişisinde (%28) PCR testi pozitif bulundu. Şikayeti olan ve olmayanların da analize alındığı çalışma sonucunda, en az bir doz aşı olanlarda şikayet olup, hastalık geçirme riskinin aşıdan 14 gün sonrasından başlayarak %49.6 azaldığı ölçüldü. En az bir doz aşının şikayeti olsun olmasın hastalıktan koruyuculuğunun ise %35 olduğu görüldü. Brezilya’da hastalığın ana sebebinin P1 mutantı olduğu bilindiği için aşının etkinlik rakamlarının bu yeni virüse karşı olduğu da yazıda bildirildi.
Geçtiğimiz hafta ilk defa bir Çin’li yetkili, Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Başkanı Gao Fu, Çin'de üretilen aşıların koruyuculuk oranının yüksek olmadığını söyledi. Çin gazetesi South China Morning Post'un aktardığına göre Fu, bunu bir sorun olarak niteledi. Fu, bu yüzden farklı teknolojilerle üretilen aşıları birbirleriyle karıştırmak gibi seçenekler üzerine durduklarını duyurdu.
Gazeteye konuşan Çinli aşı uzmanı Tao Lina, Sinovac'ınki gibi inaktif virüs yöntemiyle iki doz aşı olanlara, tek bir doz da mRNA aşısı yapılmasının çözüm olabileceğini söyledi. Gao Fu, yıl sonuna kadar Çin’de üç milyar doz aşı üretmeyi hedeflediklerini ilave ederken, ülkemizde kullanılan CoronaVac aşısını üreten Sinovac şirketi verilerini Dünya Sağlık Örgütü'ne iletti. Örgüt'ün Nisan ayında bu aşıya kullanım onayı verip vermemeyi değerlendirmesi bekleniyor.
Dr. Genco Yücel ne diyor?
Bu sayfaları takip edenler biliyor, aşıları ülkelerine göre sınıflamayı sevmiyorum. İsmi ile anmak bana daha doğru geliyor. Ülkemizde yoğun kullanılan ve Çin’de üretilen CoronaVac aşısının Brezilya’da yeni mutant virüse karşı etkinliği ile alakalı veriler ve Çin’den gelen açıklamalar aşının etkinliğinin dünyada kullanılan diğer COVİD aşılarına göre düşük olduğunu bir kez daha gösteriyor.
Tabii, burada araştırmanın en az tek doz aşı sonrası değerlendirmeyi içerdiğini akıldan çıkarmayalım. Tek tük raporlardan CoronaVac aşısının ilk doz sonrası etkinliğinin düşük olduğunu bildiğimiz için bu sonuç şüpheyle karşılanabilir. Değerlendirmelerin tamamıyla ikinci dozdan en az 14 gün sonra yapılması daha doğru olacaktır.
Yine yazıda belirtildiği gibi, CoronaVac aşısı olduktan sonra, birkaç ay içinde bir başka COVİD aşısının (BioNTech, Moderna,vs…) olunması, tahminen tek dozluk rapel, bağışıklığı arttırmak için gerekebilecektir. Çin’de önemli kurumun başındaki bir yetkilinin açıklaması da bu yöndedir.
Tahminim, ABD’de aşılanma kampanyası, başarıyla, bu yaz başı sonlandıktan sonra, firmaların üretimlerinin de rayına oturmasıyla, bir çok aşı Türkiye’ye gelecektir. Pandemi öncesi olduğu gibi parasını ödeyerek bu aşılardan olabileceğiz. O yüzden elimize gelen aşıları olmaya devam edelim. Gerekirse, (gerekebilir gibi duruyor), yaz sonuna kadar mRNA aşılarından tek doz ilave ile bağışıklığımızı daha da arttırabileceğiz. Bu şekilde 2021 bitmeden, pandemi öncesi hale dönme şansımız daha da artacaktır.