Akdeniz diyeti ve intermittan açlık en sağlıklı, ideal diyet türü olabilir.

Önemli bir kardiyoloji dergisinde yayınlanan bir yazıya  göre, Akdeniz diyeti ve ‘’intermittan fasting’’, yani aralıklı oruç diyeti kalp sağlığı için en ideal diyet olabilir. Yazıda diyet ve kalp sağlığı ile ilgili araştırmalar gözden geçirilmiş ve Pesco-Mediterranean denilen bu diyet türünün en faydalısı olduğu sonucuna varılmış. Yazarların, “omnivore’s dilemma”, yani insanların sağlıklı diyet çelişkisine tavsiyeleri, ‘’Pesco-Mediterranean diet’’, ve bu diyetin gün içinde aralıklı oruç yaparak uygulanması olmuş.

İnsanoğlu, bilimsel adıyla homo-sapiensler, fırsatçı ‘’omnivore’’ olarak sınıflandırılıyor. Yani, besinini et ve bitkilerden elde edebilme kapasitesine sahip, ne bulursa yiyebilen canlı türü. Örneğin, sadece bitkilerde bulunan sindirilemez lifler sindirim sistemimizin, bağırsaklarımızın sağlığı için çok önemlidir. Barsaklarımızda sadece bitkilerle beslenen ‘’herbivore’’ ‘ larda bulunan sükraz enzimleri ile meyveleri sindirebilirken, et yiyen hayvanlar, ‘’carnivore’’ ‘ larda olduğu gibi, bağırsaklarımızdaki proteaz enzimleri ile hayvansal proteinleri de sindirebiliyoruz. Yani, bir fırsatçı omnivore olarak, doğada yenebilir herşeyi yeme ve öğütme kapasitesine sahibiz.

Günümüzde bir çok insan satüre yağlardan ve kimyasal ilavelerden zengin işlem gören et gibi hayvansal ürünleri aşırı tüketiyorlar. Diğer taraftan, etten uzak vejeteryen, özellikle ciddi vegan beslenme, besinsel eksikliklere, kemik kaybına, kansızlığa sebep olabiliyor. B12 ve D vitamin doğada sadece hayvansal kaynaklardan elde edilebiliyor. Bunlar alınmayınca da, beyin ve zihinsel problemler, kansızlık, bağışıklık sistem yetersizlikleri ortaya çıkabiliyor. Besin kaynakları kısılınca, kemik kırıkları, depresif şikayetler artabiliyor.

Kırmızı et kullanımını abartmayan, bitki bazlı ve hayvani gıdayı balık ve deniz ürünlerinden elde eden diyet en sağlıklı diyet olabilir. Bu düşüncelerle, bahsi geçen yazı, Akdeniz diyeti ile ilgili önemli araştırmaları ve önemli tıp kurumlarının tavsiyelerini tekrar gözden geçirerek Akdeniz diyetinin kalp sağlığı için en doğru diyet olduğunu savunuyor.

Akdeniz diyeti ismi, bu denizin kıyısında yaşayan kültürlerin yıllar içinde kabullendiği diyet türünden geliyor. ‘’Güneş ve deniz ve zeytin ağaçlarıyla kutsanmış diyarların’’ diyeti, bu coğrafyada her yerde bulunan sebze, meyve, fındık-ceviz gibi sert kabuklu yemişler, baklagiller, tam buğdayı içeriyor. Et kaynağı olarak, balık ve deniz mahsülleri, yağ kaynağı olarak da natürel sızma zeytinyağına ilaveten orta düzeyde sütlü ürünler, özellikle yoğurt ve peynirden, ve yumurtadan oluşuyor. İçecek olarak da su, kahve ve çay ile sadece akşam yemeklerinde kırmızı şarap ve çok az miktar kırmızı et içeriyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda, çelişkili konuların başında, kalp için sağlıklı diyette, sütlü ürünlerin ve yumurta kullanımının bulunup bulunmaması gelmektedir. Bu yazıda yazarlar, sütlü ürünler için düşük yağ içeren yoğurt ve peynirleri önerirken, tereyağ ve sert peynirler gibi satüre yağ içeren besinleri uygun diyet tavsiyesine dahil etmemişler. Ülkemizde de zaman zaman tartışılan yumurta konusunda ise, besin değeri yüksek ve kırmızı et yerine iyi bir alternatif olduğu için yumurta sarısını, haftalık kullanımın beş adet ile sınırlanması şartıyla öğütlemişler.

Bu yazının önemli katkısı, sadece ne yenmesi konusunda değil, ne zaman yenmesi konusunda da görüş beyan etmesidir. Yazarlar, yaklaşık 16 saatlik oruç ve 8 saatlik yeme zamanının ideal çözüm olduğu sonucuna varmışlar. Ancak süre ve yapılış tarzı konusunda ileri araştırmalara ihtiyaç olduğunu vurgulamışlar.

Aralıklı orucun ‘’intermittan fasting’’ temelinde, atalarımızın bütün sene ve tüm gün boyu yiyecek, limitsiz besin kaynakları olmamasının ve, bir yandan avlanıp, avlarını toplayıp evlerine getirirken, rutin 3 öğün ve snack alımına yeterli zamanları olmamasının olduğunu belirtmişler.

Yeme süresini günlük 6-12 saat arasına kısıtlayan bu yaklaşımın karında yağ birikimini azalttığı,

Vücudun şeker metabolizmasını düzelttiği, sistemik inflamasyonu azalttığı ve bunun yanında kalp damar hastalığı, kanser, ve Alzheimer ile bunama gibi nörolojik hastalık risklerini azaltabileceğini bildiğimizi ilave etmişler.

Dr. Genco Yücel ne diyor?

Kalp sağlığı konuşmalarının olmazsa olmaz bir parçası ne yenmesi gerekliliğidir. Bununla ilgili bazı çok sağlıklı araştırmaların yanında, çokça da kafa karıştırıcı bilgi vardır. Hayat boyu yerleşen yeme alışkanlığı ve on yıllar sonrası ortaya çıkabilecek kalp hastalığı açısından bunun değerlendirilmesi, yani on yıllar sürmesi gereken büyük bir araştırmayı düzenlemek ve yapmak çok zor bir şeydir.

Günümüzde ciddi araştırmacıların, kalp sağlığı ile ilgili uzmanların fikir birliğinde oldukları faydalı diyet, ‘’Mediterranean diet’’, yani Akdeniz diyetidir. Bu yazıda, bu konuyla ilgili fikir ve araştırmaları derleyen yazarlar, net olan sebze, meyve ve deniz ürünleri ile natürel sızma zeytin yağı kullanımı konusu dışında, süt ürünleri ve yumurta konusuna da eğilip, tavsiyeleri ile, bu konuyu da biraz daha netleştirmişler. İlaveten yeme saatleri konusunda, araştırmalar yetersiz olsa da, günde 3 yerine 2 öğün yenmesi ve 16-8 saat açlık-yeme döngüsü gibi sık kullanılan aralıklı oruç yaklaşımlarını da tavsiyeye dahil ederek çok değerli ve zor bir konuya net bir cevap oluşturmuşlar.

Bu değerli yazıya, kalp sağlığı ve yeme içme alışkanlığı ile öğünlerin zamanlaması açısından değerli katkısı nedeniyle hepinizin dikkatini çekmek isterim.