Covid'in Tedavisi var mı?

Bugüne kadar Corona virüs tedavisinde denenen ilaçlarda bir takım umut veren sonuçlara ulaşılmakla beraber hiçbir ilacın faydası henüz ikna edici düzeyde kanıtlanamamıştır. 

Virüs tedavisi denirken hastalığın birkaç farklı dönemine dair düşünmek gerekir.  1-Önceden koruma amaçlı, hastalık geçirme riski yüksek olan, örneğin, evinde hasta olan veya riski yüksek olan kanser gibi, kalp hastalığı gibi başka problemi olan insanlar ya da hastanede çalışan profesyonellerde bir nevi aşı gibi koruyucu amaçlı kullanılan ilaçlar 2-Hastalığa yakalandıktan sonra çabuk geçsin veya ilerlemesin, kötüleşmesin diye kullanılan ilaçlar 3-Son olarak durum ilaç veya müdahelelere rağmen kötüleştiğinde, yoğun bakımda solunum cihazına bağlanıldığında kullanılan ilaç ya da girişimlerdir. 

Bu ilaçların içinde geçmiş viral enfeksiyon salgınlarında, HIV, Ebola, MERS, …. Gibi, başarıyla kullanılan ilaçlar kadar, farklı antibiyotikler, sıtma ilaçları, vücudun savunma sistem cevabını ayarlayan ilaçlar, ve kortizon gibi ilaçlar yer almaktadır. Gazetelerde, televizyonlarda da, özellikle ABD Başkanı’nın söylemleriyle bir hayli meşhur olan sıtma ilacı olarak bilinen kinin benzeri ( Plaquenil, ….) ilaç da dahil olmak üzere ilaçların faydasını kanıtlamaya çalışan bilim adamları,  her üç evreye ait yaklaşımlarda da  kısıtlı araştırmalarda bunda başarı sağlayamamışlardır.  

Burada bir şeyi vurgulamam gerekmektedir. Bilim adamları  bir ilacın faydasını kanıtlamak için büyük bir insan popülasyonunda bu ilacı denerken, karşısında placebo dediğimiz, bir nevi şeker, bir ilaç verilen başka bir grupla kıyaslama yaparlar. İlaç şekere göre daha iyi sonuç verdiğinde işe yarıyor derler. Bu en makbul olan araştırma türünü, günümüz koşullarında konunun aciliyetini göz önüne aldığımızda yapmak ve süratle sonuç almak çok kolay değildir. İlaveten araştırma sonuçları farklı bilir kişi hüviyetinde konunun uzmanı doktorlar tarafından irdelenir. Değerli bir araştırmaysa önemli bilimsel bir dergi editörü tarafından da gözden geçirilip kabul edildikten sonra yayınlanır. Yani bir şekilde piyasaya sunulur. Burada farklı doktor yorum mektupları ile de irdelenir. Bütün bu aşamaları geçtikten sonra kullanıma hazır hale gelir. Tabii bu arada başka araştırmacılar da aynı konuyu araştırıp benzer sonuca ulaşmaları şarttır. 

Bugünün zorluğunun yanında yaptığımızı özetlemek için, Covid hastalığının son evresine gelen solunum cihazına bağlanan hastalarda, hastalığa bağışıklık sağlamış hastalardan alınan kandan elde edilen plazmanın denendiği bir çalışma ümit vericidir. Bu çalışmada tedavi sadece 5 hastaya uygulanmış ve 4’ünde başarılı olmuştur. 

Bu tedavi biraz da zamansızlık, biraz da bu hastalarda son çare gibi uygulanmaya son derece kısıtlı verilerle sokulmuştur.