COVID-19 enfeksiyonu tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında en umut verici sonuçlar, çok yeni, nisbeten büyük çaplı iki çalışmadan geliyor.
İlk çalışma Çin’den daha önce bir başka ilaç ( kaletra ) hakkında da önemli bir çalışmaya imza atan hastaneden geliyor. Çalışma dizaynı plasebo, yani şeker ile, kıyaslandığı için gayet uygundur. İstatistik verilere göre anlamlı olmasa da, faydalı olabileceği yönünde sonuçlar ortaya çıkıyor. 237 hastada iyileşme hızının arttığı görülüyor.
Bu araştırmanın iyi sayılabilecek sonuçları, yeterli olmasa da umut verici sonuçlar veriyor. Araştırmanın yapıldığı zamanlarda Çin’de salgın hızı yavaşladığı için yeterli hasta kaydı ve takibi yapılamadığı anlaşılıyor.
ABD’de 21 Şubat’ta başlatılan ACTT (Adaptive COVID-19 Treatment Trial) çalışmasında ise, 27 Nisan’da yapılan bulguların ön analizinde remdesivir ilacının, plasebo yani şekere karşı, daha erken iyileşmeyi sağladığı görülmüştür. Araştırma henüz sonlanmamasına rağmen bu ön sonuçlarla, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), üretici firma ile bu ilacın kullanımını hızlandırmak konusunda görüşmeler yapmıştır.
ACTT çalışması ABD devlet kurumu NIH’in (National Institute of Health) yaptığı 1063 hastanın dahil edildiği ve ABD’de COVID-19 deneysel tedavisinin büyük çaplı olarak araştırıldığı ilk çalışmadır. Ön sonuçlara göre ilacı alan hastalarda iyileşme 1 daha hızlı gerçekleşiyor. İyileşme süresi, ilacı alanlarda 11, diğer plasebo grubunda ise 15 gün; ölüm oranı ise %8 ve .6 olarak bildiriliyor.
İlacın üreticisi GILEAD firması ise ilaveten, bu ilacın kullanımı ile ilgili başlatılan SIMPLE çalışmasına dair bir bildiride bulundu.
Buna göre birçok ülkede 180 hastanede yapılan SIMPLE çalışmasının ilk fazında değerlendirilen 397 hastada yüksek ve düşük doz ilaç kullanımının sonuçları karşılaştırılıyor. Normalde yukarıda bahsettiğimiz çalışmalarda, 10 günlük dozlarla kullanılan remidesivir ilacının, SIMPLE’a göre 5 gün kullanımında da benzer sonuçlar görüldüğünü GILEAD şirketi bildiriyor. Ayrıca aynı bildiride ilacın erken ilk 10 gün içinde başlanmasının faydayı arttırdığı da ilave ediliyor. Firmanın raporuna göre bu kısa ilaç kullanımı ilacın eldeki stokunun iki kat fazla hastada kullanılmasını sağlayacağı için çok önemlidir.
Günümüzde direkt olarak COVID-19 tedavisinde, ümit veren tek ilaç olan remdesivir ile ilgili bu ön verilerden sonra daha detaylı sonuçları merakla bekliyoruz. SIMPLE çalışmasının ileri verileri ve ACTT kesin sonuçlarının daha yol gösterici olmasını umut ediyorum. ClinicalTrials.gov sayfasından anladığımız kadarıyla bugün itibarıyla bu veriyi sunmak için en az 5 çalışma dünya üzerinde yürütülüyor. Bunlardan gelecek iyi sonuçlar hepimize iyi gelecektir.