İskoçya’da yürütülen aşılama kampanyasından yapılan bir değerlendirmede, kullanılan Oxford/AstraZeneca aşısına bağlı olarak nadir pıhtı sorunu olabileceği bulundu. Kullanılan diğer BioNTech aşısında ise böyle bir riske rastlanmadı.
Bölgede Aralık 2020’de başlayan aşı kampanyasında Nisan 2021 tarihine kadar ilk doz aşısını olan yaklaşık 2.5 milyon kişiden , 1.7 milyonuna Oxford/AstraZeneca aşısı yapılırken kalanın büyük kısmına BioNTech aşısı yapıldı. Oxford/AstraZeneca aşısı yapılanlarda ITP (idiopatik trombositopenik purpura) denilen ciddi pıhtılaşma problemi ilk aşı sonrası ilk 1 ay içinde 100.000 kişide 1.1 oranında görüldü. BioNTech aşısı yapılanlarda ise bu duruma rastlanmadı. Daha basit pıhtılaşma veya kanama problemleri de, yine aynı aşıyla 100.000 1-1.5 arasında görüldü. ITP olup ölen sadece 3 kişi oldu ve bunların bir takım başka problemleri olduğu da not edildi.
Araştırmacılar sonuçta Oxford/AstraZeneca aşısı olan ve COVİD riski düşük olan özellikle genç nüfusta bu sonuçların kişilerle tartışılmasını ve gerekirse farklı bir aşının yapılmasını öneriyorlar. Ama, yaşanılan problemin çok nadir olduğunu ve COVİD geçirmenin risklerinin yanında bunun çok düşük olduğunu da ekliyorlar.
Dr. Genco Yücel Ne Diyor?
COVİD aşısı ve sonrası gelişen pıhtı veya ITP denilen tehlikeli durumla ilgili sosyal medyada bir çok şey yazılıyor ve çiziliyor. Bu konuda zaman zaman görüşlerimi yazdım. Dün bir yakınım da benzer bir soruyu sorunca konuya tekrar dönmek istedim.
Aşı karşıtlarının özellikle körüklediği bu sorun, hemen her yayına göre çok nadir olarak görülüyor. Bu sorun sadece, ülkemizde kullanılmayan, DNA aşısı olarak bilinen aşılarda görülen, bu yayına göre de, Oxford/AstraZeneca aşısı yapılması sonrası gelişebilen bir durum. Ülkemizde kullanılan BioNTech aşısında ise böyle bir risk görülmüyor.
Şu anda ülkemizde yaygın olarak yapılan BioNTech aşısı bu çalışmaya göre, İskoçya’da yaklaşık 1 milyon kişi üzerinde pıhtı veya kanama olayı açısından güvenli bulunmuş. Bunun dışında bu aşı ile ilgili başta İsrail olmak üzere dünyanın bir çok yerinden gelen verilere göre de, bu aşı ciddi hastalığı önlemek ve toplumda yayılmayı azaltmak açısından da bir hayli etkin. Bunun karşılığında ciddi yan etki riski de bir hayli düşük. Hatta, son verilere göre, ortaya çıkan daha kuvvetli yeni virüslere karşı da aynı başarıyı göstermeye devam ediyor. Sosyal medyada sıkça dile getirilen bu aşının etkisiz veya zararlı olduğu yönünde ise önemli bir bulgu yok.
Önemli endişe kaynağı olarak ifade edilen, uzun dönemde ortaya çıkabilecek sorunlarla ilgili elimizde tek bir veri yok. Henüz insanlarda yaygın kullanılmaya başlandığından itibaren 1 sene bile geçmediğini göz önüne alırsak bu konuda uzun vadeli bilimsel görüş sunmak imkansız. Ancak, bugüne kadar dünya aşılama tarihinde uzun dönem sorun çıkartan aşı yoktur. Sorunlar hep ilk bir-iki ayda görülürler. Belki daha da önemlisi COVİD hastalığını sorunsuz hafif atlatsanız, ölümden kurtulsanız da, uzun dönem etkileri devam edebiliyor. ‘’Long COVİD’’ (Uzun COVİD) denilen şey bir gerçek. Kişilerin akciğer, beyin sağlığını etkileyebiliyor, depresyona amfizeme, aşırı yorgunluk ve güçsüzlüğe yol açabiliyor. Yani, COVİD hastalığı geçirmekle iş bitmeyebiliyor. Bu da, özellikle gençlerde ve çocuklarda sorun olarak karşımıza uzun dönemde gelebilir.
Yakınım bana, COVİD aşısında pıhtı riski arttığı için, aspirin kullanma gerekip gerekmediğini ve kullanmakta olduğu ilaçları kesmesi ya da değiştirmesi gerekip gerekmediğini sordu. Ona cevabım, her ikisi için de hayır oldu. Ülkemizde yapılan BioNTech aşısı sıranız geldiğinde korkmadan olun. Ciddi yan etkilerin çok nadir olduğunu, pıhtı yan etkisinin olmadığını aklınızdan çıkarmayın. COVİD sonrası uzun dönemde etkilerin, sorunların daha önemli olduğunu lütfen unutmayın.
Aşınızı gidin olun ve bu kabustan kurtulalım. Eskisine yakın hayatımıza geri dönme şansı kazanalım.