Gündemin ilk maddesi yine COVİD.

Ülkemizde günlük yaklaşık 20.000 hasta bildiriliyor ve bunun yaklaşık %1’i olan, 2000 kişi kaybediliyor. Sağlık Bakanlığının sayfasında ise .Kasım ilk haftası verilerine göre haftalık yaklaşık, 200.000 vaka ve vefat eden yaklaşık, 1500 kişi bildirilmiş. Yine aynı siteye göre 2. aşısı yapılan nüfus yaklaşık 50 milyon kişi olarak görülüyor. Dünyada bugüne kadar yapılan aşı sayısı 7.7 milyar iken, zengin ülkelerde aşılama oranları %50-60 üzerine çıkmış durumdadır. Fakir ülkelerde ise oran %5 civarında olacak kadar düşük durumdadır. 

Bu hafta COVİD pandemi durumu ile ilgili yeni verilerle bazı saptamalarımı paylaşacağım.

Bugün uzunca bir aradan sonra paylaşmaya başlayacağım bu yorumları, bir yazıda özetleyeyim.

Hemen her viral salgında, pandemide olduğu gibi COVİD pandemisinde de aşılanmanın en önemli korunma silahımız olduğunu görüyoruz. Aşılar ciddi hastalıktan korunmada işe yarıyorlar. Ülkemizde uygulanan iki aşıdan biri olan BioNTech (ve mRNA aşılarının) aşısının COVİD’e karşı etkin olduğu ve ciddi hastalığı azalttığı her araştırmada görülüyor. İki ilave öğrendiğimiz nokta da; bu aşı iki değil 3 doz aşı olarak hedeflenmesi gereken bir aşı ve 5 yaşın üzerindeki herkese koruyucu, güvenli etkisi mevcut. Çocuklarda korkulan miyokardit etkisi, faydasına göre çok daha az ve yine aşı karşıtlarının sıkça dile getirdiği, aşılanmanın bulaşmayı azaltmadığı ise doğru değil. Bu yöndeki araştırmaları önümüzdeki hafta değerlendireceğim.

Temmuz 2021 den sonra yeni bir dalganın içindeyiz. (Bkz. Resim) Ancak hastalık rakamları artmakla beraber, bahardan bu yana artan aşılama oranları ile, toplumun daha çok açıldığını, neredeyse pandemi öncesine dönmüş şekilde yaşadığımızı akıldan çıkarmamalıyız. Kasım 2020’deki yaşam tarzımız ve tedbirlerle bugünküler çok farklı durumdadır. 2020’de 1-20 Kasım arası toplam 2.8 milyon testte, yaklaşık 58.000 pozitiflik bulunmuş ve ölen sayısı yaklaşık 1750 olarak bildirilmiş. 2021’de aynı zaman diliminde ise test sayısı, 7 milyon iken, 500.000 pozitif hastada ölen sayısı 4000 kişi olmuş.Pozitif bulunan hasta oranı artarken, bu hastalarda ölen oranı, 2020’nin yaklaşık ¼’üne inmiş. Unutulmaması gereken ciddi hastalık geçirenlerin veya ölenlerin büyük çoğunluğunu da aşılanmayanların oluşturduğudur. Aşılama oranını arttırdığımızda hastalığı neredeyse bir klasik grip salgını seviyesine indireceğimiz görülüyor. Bunun için aşılanma ve maske takıp korunma şart. Bu sayede hayatımıza küçük değişikliklerle yıllık düzenli aralıklarla aşı olarak devam edebileceğiz.

Grip demişken, grip aşımızı yaptırmayı da unutmayalım. Araştırmalar ikisinin beraber bile yapılabileceğini gösteriyor.

Ölüm rakamlarındaki düzelmenin aşının koruyuculuğu kadar korunmayı ve tedavi etmeyi daha iyi yapmamızla da ilgisi var. Korunmada olmazsa olmaz şey maske takmaktır. Geri kalan her şey

düşük değerdedir. Özellikle kapalı mekanlarda, uzun süre tanımadık insanlarla bulunulacaksa maskemizi takmamız lazım. Diğer bütün hijyen kuralları minimum önemdedir.

Tedavide öğrendiğimiz en önemli şey, oksijen düşmediği veya şiddetli ateş devam etmediği sürece klasik soğuk algınlığı tedavilerinden başkasına gerek yoktur. Ağrı kesici, ateş düşürücüler, vitaminler bol sıvı ve izolasyon yeterlidir. Oksijen düşerse, ilave oksijen tedavisi ve kortizon içeren tedaviler gereklidir. Son bir ayda, bir de, ümit vaad eden ilaçlar piyasaya çıkmaktadır. Virüse yönelik bu ilaçlar hastalığın ağır seyretmesini engelleyecek gibi duruyor. Önceden gribe nasıl yaklaşıyorsak 2022’de bu hastalıkta da onları yapıyor olacağız

Hep ağır hastalık ve ölüm, kalım yazıyoruz. Ancak ‘’Long COVİD’’ denilen benim de sıkça dile getirdiğim bir konu, bu hastalığın en sinsi tarafını oluşturuyor. Aşılanıp, maske takıp korunurken, şiddetli hastalık ve ‘’Long COVİD’’ önlediğimizi bir kere daha hatırlatmalıyım. Bir çok viral hastalığın onlarca yıl sonra organları zedelediğini hatırlatıp, benim bu virüsün maalesef beyin ve sinir dokularına etki edebileceği düşüncemi yine paylaşmalıyım.

Aşınızı, ve zamanı gelince 3. Aşınızı olun,  çocuklarınızı büyüklerinizi, hastalarınızı, hamilelerinizi aşılatın. COVİD yanında grip aşınızı da ihmal etmeyin. Tanımadık ortamlarda maskenizi takın. Aşısızlarla aynı ortama girmemeye bakın. Aşılı olup pozitif çıkarsanız panik olmayın kendinizi tatildeymişcesine dinlenmeye çekip izole olun.

Yarından itibaren 3. doz aşı, çocuklara aşı konusunu inceleyeceğim. Umarım tereddütü olanları veya çevrenizdekileri ikna edecek veriler sunabilirim.

Sağlıkla kalın, aşınızı olun, maskenizi takın.