Aktivite Paradoksu, İşte Yüksek Fizik Aktivite Düzenli Spor gibi Faydalı değil.

Boş zamanda yapılan egzersiz kalp riskini azaltırken, yoğun fiziksel aktivite gerektiren profesyonel iş aktiviteleri kalp riskini arttırıyor. Buna fiziksel aktivite paradoksu deniyor.

Danimarka’da 100.000 üzerinde 18 yaş üzeri insanı içeren 2003-2014 arası yapılan değerlendirmede kişiler ortalama 10 yıl takip edilmiş. Kişilerin doldurdukları anketler üzerinden araştırma yapılmış. Ankette, kişilerin boy, kilo, tansiyon nabız değerleri kayıt edilmiş. İş veya spor aktivite düzeyi yanında eğitim düzeyi, sosyo-ekonomik düzey, gelir durumu, sigara içimi, alkol kullanımı, kullanılan ilaçlar da kaydedilmiş.

İşteki aktivite, hareketsiz, bazen yürüme geretiren, bazen yük kaldırmak gerektiren ve ağır fizik güç kullanmak gerektiren olaran 4 gruba ayrılmış. Egzersiz için ise, tamamen hareketsiz, hafif hareket haftada 2-4 saat aktivite, orta düzey haftada 4 saatten fazla hafif aktivite veya 2-4 saat ağır sportif aktivite ve yüksek düzey haftada 4 saat üzeri sportif aktivite olarak sınıflanmış. Hafif aktiviteye evden işe yürümek gibi aktivitelerde dahil edilmiş.

Bu yüksek rakam kişide takiplerde, 10 senede yaklaşık 8000 (%7.5) kalp krizi, inme gibi sorunlar görülürken, 10.000(%9.5) civarı insan ölmüş. İş dışında, boş zamanında spor yapmak riski azaltan bir aktiviteyken, işte yoğun fiziksel aktivite riski arttırıyormuş.

Spor yapmayan veya düşük oranda yapanların içinde sigara kullanım, şişmanlık, düşük eğitim seviyesi oranları, gelir düzeyi düşükmüş. Akciğer, şeker hastalığı oranları da yüksek imiş. Spor yapmayanlarda nabız, tansiyon, kolesterol düzeyleri yapanlara göre daha yüksek imiş.

Dr. Genco Yücel ne diyor?

Hastalarıma spor yapıyor musun sorusunu sorduğumda çok sık karşılaştığım cevap, kişinin işte çok aktif hareketli olup çok enerji harcadığı spor işte yaptığı yönündedir. Kalp hastalıklarından korunmada, hareketin rolünü, ölümden sakınmada sporun faydasını biliyoruz. İşte aktif olma konusunda ise çelişkili bilgilerimiz vardı. Bu çalışma ikisi arasındaki farkı güzel ortaya koymuş.

Bu araştırma çok net bir şekilde boş zamanda yapılan spor, yürüyüş gibi aktivitelerin, hatta bir yerden bir yere giderken yürümenin, işteki yoğun aktiviteden kalbe fayda açısından farklı olduğunu gösteriyor. İkisi bir değil.

Buna fiziksel aktivite çelişkisi veya paradoksu deniyor.

İkisi arasındaki farkın sebebini anlamaya çalıştığımızda, öncelikle sporda dinamik hareketler, kalp akciğer gücünü geliştirecek aktiviteler olduğunu görüyoruz. İşte ise daha statik, monoton hareketlerle ve çoğu zamanda garip vücut açıları ile kalp akciğer gücüne etki etmediği gibi, spor sonrası yapılan dinlenmelerin yapılamadığı aktiviteleri içeriyor.

Ayrıca, kişinin egzersiz yaparken, veya yürürken girdiği ruh haliyle, işini yerine getirmeye çalışırken oluşan ruh halinin de önemli olduğunu düşünüyorum.

Hareketli olmak iyidir. Çoğu insanın yegane sportif aktivitesi işindeki harcadığı fiziksel güçtür. Ancak bu sağlık için yeterli değildir. Spora ayıracak vaktiniz yoksa, en azından evden işe, işten eve yürüyün. Toplu taşıma aracını kullanıyorsanız, bir sonraki durağa yürüyüp taşıta binin. Arabanızla yolculuk ediyorsanız, arabanızı uzakta park edip evinize veya işinize yürüyün.