Çin Aşısı Nedir ? Ne Değildir ?

Ülkemize gelmesi için 50 milyon adet sipariş verilen ve kısa sürede uygulanmaya başlanması beklenen aşı nedeniyle, ülkemizde ‘’Çin aşısı’’ diye adlandırılan Çin’de üretilen aşılar merak ediliyor.

Çin COVİD aşısı üretiminde önemli bir ülkedir. Ülke dışında da, araştırılan ve kullanılan iki önemli Çin firması(Sinovac ve Sinopharm) aşısı mevcut. İki firma da, ülkelerinde kısıtlı da olsa kullanılan aşıları ile ilgili son dönem araştırma sonuçlarını henüz açıklamadılar. Ancak Brezilya’dan gelen bir haberde, Sinovac şirketinin CoronaVac aşısı ile ilgili sonuçların bu hafta açıklanacağı bildirildi. Şirket kaynakları veya firma yetkililerinin henüz doğrulamadığı habere göre aşı %50’den fazla etkin. Yetkililer resmi açıklamanın bu hafta yapılacağını o açıklama yapılana kadar diğer haberlerin spekülasyon olduğunu söylüyorlar.

Pekin bazlı Çin biyofarmasötik şirketi Sinovac’ın CoronaVac aşısı zayıflatılmış, öldürülmüş virüs parçalarını kullanarak vücudun bağışıklığını arttıran, bu esnada ciddi hastalık riski taşımayan bir aşı. Eski yöntemlerle hazırlanan bu aşının, diğer Pfizerve Moderna( gibi yeni genetik kodlama üzerinden çalışan mRNA aşılarına göre en önemli avantajı, evlerde buzdolabında saklanabilmesidir. Daha farklı bir yöntemle hazırlanan Oxford/AstraZeneca aşısı da buzdolabında saklanabiliyor.

CoronaVac aşısının ne kadar etkili olduğu konusunda, şimdilik sadece 744 gönüllü üzerinde yapılan araştırma sonuçlarından fikir elde ediyoruz.  %20-30 arası hafif yan etki görülmesi ve, %90 üzerinde antikor oluşması sebebiyle, Çin’de kullanıldığı gibi acil kullanıma uygun görünüyor. Etkinliğini anlamak için ise yeni araştırma sonuçlarını beklememiz gerekiyor. İndonezya, Brezilya , ve Türkiye’de devam eden araştırma sonuçlarını merakla bekliyoruz. Şirketin İndonezya’daki ortağı PT Bio Farma, iki hafta önce, aşının uygulananlarda antikor geliştirmede %97 oranında başarılı olduğu için etkin olduğunu duyurdu. Ancak Sinovac şirketi araştırma sonuçlarının beklenmesi gerektiğini duyurdu. Yapılan açıklamada antikor gelişmesinin gerçek aşı etkinliği anlamına gelmediği ve, bu değerlendirme sonucu için Ocak ayının beklenmesi gerektiği belirtildi. Kurum sözcüsü 60 COVİD hastalığı gelişmesi üzerinden datanın analiz edileceğini ve etkisini göreceklerini duyurdu.

Diğer Çin şirketi CoronaVac’a benzer iki aşı geliştiren ve bir devlet şirketi olan Sinopharm. Aşıları şimdiye kadar Çin’de 1 milyondan fazla kişiye yapılmış olmasına rağmen, bu şirketin de aşı verileri henüz yayınlanmamış durumda. Geçtiğimiz hafta Birleşik Arab Emirlikleri’nden bir rapor aşının etkinliğinin %86 olduğunu duyurdu. Bunun yanında aşının devam eden son dönem araştırmasının geçen hafta aşı güvenliği kaygısı ile Peru’da durdurulduğu haberi de verildi. 

En azından iki diğer firma daha Çin’de aşı geliştiriyor. CanSino Biologics şirketi Saudi Arabistan’da araştırmalarına devam ederken, Anhui Zhifei Longcom saflaştırılmış virüs parçası kullanarak yaptığı aşı çalışmalarında yeni son aşamaya geçmiş durumdadır.

Sinovac şirketinin aşısı ile Endonezya’da geniş bir aşılama programına başlandı. Singapur bu aşı ve onun yanında Moderna ve Pfizer-BioNTech aşılarını da sipariş ettiğini duyurdu. Şirketin aşısı aynı zamanda ülkemizde, Brezilya ve Şili’de de kullanılacak. Sinopharm aşısına ise iki Arab ülkesinde kullanım onayı verildi.

Aşıların fiyatının ne olacağı konusu henüz netleşmiş değil. Birleşik Arab Emirlikleri ve Bahreyn bütün vatandaşlarına aşıyı bedava sunacaklarını bildirdiler. BBC’nin bildirdiğine göre Çin’de aşılar yaklaşık 60 ABD dolarına yapılıyordu. Endonezya’da Bio Farma şirketi aşının yaklaşık 13 ABD doları fiyatla yapılacağını duyurdu. Piyasanın en ucuzu Oxford aşısını fiyatı 4ABD doları civarındayken, Moderna aşısı 33 ABD doları civarında fiyatlanıyor. Ülkemizde fiyatın ne olacağı belirsizliğini korurken, bedava da yapılabileceği anlaşılıyor.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in aşı alımında Afrika kıtasına 2 milyar, Latin Amerika ülkelerine ise 1 milyar ABD doları kredi/yardım sözü verdiğini analistler hatırlatıyor. Bu yardımın şartları henüz net değil. Çin’in bir çok ülke için ölüm kalım meselesi olan bu önemli konuda politik kazanımlar elde etmeye çalışacağı net bir şekilde görülüyor.

Dr. Genco Yücel ne diyor ? 

Çin aşısı diye adlandırdığımız, ülkemizde yakın zamanda kullanılmaya başlanması beklenen CoronaVac aşısının Faz3 araştırma sonuçları henüz yayınlanmadı. Bu hafta aşının Brezilya’da yapılan araştırma sonuçlarını bekliyoruz. Bu sonuçların, mRNA teknolojisini kullanan Moderna, Pfizer aşıları gibi %90 üzeri etkinlik göstereceğini beklemiyorum. Ön araştırma sonuçlarına göre aşı etkinliği için kullanılan, Dünya Sağlık Örgütü’nün kabul ettiği %50 rakamını limit kabul edersek, CoronaVac tahminen bunun üzerinde etkili olacak bir aşıdır. Ayrıca 50 milyon sipariş verildiği anlaşılan bu aşının kullanım ve depolama kolaylığı sebebiyle ülkemizin özellikle kırsal alanları için de daha uygun olacağını düşünüyorum.

Umarım, açıklanacak sonuçlar hepimizi tatmin eder ve en kısa sürede aşımızı olup, pandeminin belini kırmada önemli mesafe alırız.